माझ्या सर्व वाचक आणि गुन्तवणूकदार मित्राना नववर्षाच्या मनःपूर्वक शुभेच्छा !
नोटाबन्दी, जीएसटी, उत्तरप्रदेश व गुजरात निवडणूका अशा घटनानी व्यापून गेलेले जुने वर्ष सम्पून बघता बघता नवे वर्ष येवून ठेपले देखील !
सरत्या वर्षाच्या शेवटी बाजाराने सर्व अनुकुल प्रतिकूल घटनाना पचवत नवी उन्ची गाठलेली आहे हे सर्व भारतीय गुन्तवणूकदारान्चे भाग्यच आहे.
मात्र साहजिकच आता पूढील वर्षीही बाजार असे भरभरून यश देणार का हा नेहमीचाच प्रश्न सर्वान्च्या मनात आहे.आपण शेअर्स खरेदी केले, त्यावर चान्गला फायदाही झालेला दिसत आहे. पण आता बाजार खुप महाग झालेला असताना आणि विशेषतः निफ्टी पी/ई २७ च्या आसपास असताना ते विकावेत का ? पण त्याच वेळी असेही वाटतेय कि देशाची आर्थिक प्रगती आत्ता कुठे सुरु होत आहे, रुपया सतत वधारत आहे, सरकारने घेतलेल्या निर्णयाची रिफॉर्म्सची फळे लवकरच दिसू लागणार आहेत, अशा परिस्थितीत MOTHER OF ALL BULL RUNS असे ज्याला मिडियामधुन सतत सम्बोधले जात आहे तो बुल रन तर आत्ता कुठे सुरु होणार आहे आणि त्याचा फायदा घ्यायचा तर बाजारात गुन्तवणूक कायम ठेवायला हवी असेही वाटत आहे. खरे ना ?
मग आपण आणखी किती वर्षे आपले शेअर्स होल्ड करायला हवे? १ वर्ष, दोन वर्षे कि तीन ? मला पण याचे नक्की उत्तर माहिती नाही. पण मला मनापासून काय वाटते ते मी आज सान्गणार आहे.
आपण सर्वानी WARREN BUFFET चे नाव ऐकलेच असेल. हे जगप्रसिद्ध आणि महान गुन्तवणूकदार म्हणतात कि त्यान्चा शेअर्स होल्ड करण्याचा काळ हा FOREVER आहे. म्हणजेच एकदा घेतलेले शेअर्स ते कायम धारण करतात. ते कधीच विकू नये असे त्यान्चे मत आहे. साहजिकच आहे कारण निवडून पारखून घेतलेल्या उत्तम कम्पन्याचे शेअर्स विकावे तरी कशासाठी ? पण या म्हणण्याचा असा शब्दशः अर्थ काढू नये असे माझे मत आहे. कारण त्यान्ची जी बर्कशायर हॅथवे ही कम्पनी आहे त्या कन्पनीचे १९९२ मधले होल्डीन्ग आणि २०१७ मधील होल्डीन्ग यात खुपच बदल झालेले दिसत आहेत. (नेटवरील माहितीवर आधारित) तेव्हा परिस्थितीनुसार आपल्या पोर्टफॉलिओमध्ये बदल करणे वा विक्री करणे हे आवश्यकच आहे. आणखी एक महत्वाचा मुद्दा म्हणजे आपल्यासारख्या सामान्य गुन्तवणूकदाराचे निवड कौशल्य आणि या वॉरेन बफे साहेबान्चे कौशल्य यात फरक तर असणारच ना ? ;-)
कम्पनीचा व तीच्या बिझीनेसचा आणि प्रॉफिटॅबिलिटीचा अभ्यास म्हणजेच फन्डामेन्टल स्टडी हा भाग महत्वाचा आहेच पण शेअरचे उन्चावलेले मूल्य किन्वा वॅल्युएशन हा सुद्धा एक कळीचा मुद्दा आहे हे विसरता कामा नये. बाजार नुसताच महाग आहे कि हा एक अती फुगलेला बबल आहे यात मतभेद असू शकतात. त्यामुळे बाजाराचा कडेलोट कधी होणार हे कुणालाच नक्की सान्गता येत नाही. मात्र एका बाबतीत सर्वान्चे एकमत आहे ते म्हणजे बाजारात OVERBOUGHT आणि OVERSOLD अशा दोन अवस्था आळीपाळीने येत असतात आणि त्या दरम्यान बाजाराला एकदातरी वास्तवाच्या जवळपास अशा किमतीला यावेच लागते. या वास्तवाच्या जवळपास येण्याच्या प्रक्रियेला MEAN REVERSION असे नाव आहे.साध्या भाषेत आपण याला बाजाराची खरी वा अतिशयोक्त नसलेली पातळी असे म्हणू शकतो. आणि सध्या तरी बाजार या वास्तव पातळीच्या बराच वर आहे हे सत्य कुणी नाकारणार नाही.
तेव्हा आज उद्या वा केव्हातरी बाजार कुठल्याही निमीत्ताने कोसळणार हे अतिशय साधे सरळ सत्य आहे. ताणलेला रबर जसा सोडुन दिल्यावर मूळ स्थितीला जातो तसा बाजार कधीतरी वास्तव पातळीला जाणारच आहे. आणि त्यानन्तर तो पुन्हा तीव्र मन्दीही दाखवणारच आहे. मात्र तो जेव्हा असा तळाला जाईल तेव्हा त्या स्वस्ताईचा फायदा घेण्यासाठी माझ्याकडे पैसा तयार असायला हवा. नाहीतर व्हायचे असे कि देशाच्या प्रगतीच्या मोहक चित्राने आणि 'मदर ऑफ ऑल बुल रन्स' वगैरे कल्पनामध्ये रमून बाजारात आपलीअधिकान्श रक्कम गुन्तवलेली असतानाच एक दिवस अचानक कडेलोटाचा उगवेल.
जर २००८ प्रमाणे तीव्र घसरण झाली तर पैसा बाहेर काढायचीही सन्धी मिळणार नाही. असे यापूर्वीही झालेले आहे आणि यापूढेही होणारच आहे.
तेव्हा पूढील नजिकच्या काळात येवू शकणा-या तीव्र मन्दीत स्वस्तात मिळणारया उत्तम कन्पन्याचे शेअर्स घेण्याची व भरघोस फायदा मिळवण्याची मोठी सन्धी साधायची कि उरल्या सुरल्या तेजीच्या आशेने आणखी थोड्याशा फायद्यासाठी वाट पहात रहायचे हे ठरवावेच लागेल.
माझ्या मते तरी आता लहान सहान प्राण्यान्ची शिकार करण्यात आपल्या बन्दूकीच्या गोळ्या दवडण्यापेक्षा जेव्हा कधी पुढ्यात मोठा ढाण्या वाघ येइल तेव्हा माझ्याकडील बन्दूक भरलेली असणे जास्त महत्वाचे!.
तात्पर्य हे कि आपलयाकडील बहुतान्श शअर्सची विक्री करुन व थोड्या प्रमाणात शेअर्समधे गुन्तवणूक ठेवून योग्य सन्धीची वाट बघावी. शेअर्स विक्रीतून आलेली रक्कम अन्य सुरक्षीत योजनेत गुन्तवून आपली बन्दूक भरलेली ठेवा.
सन्धी कुठल्याही रुपात येइल- कधी नॉर्थ कोरियाच्या तर कधी देशी बॅन्कान्च्या बुडीत कर्ज प्रकरणाच्या !
खरे ना ?
नोटाबन्दी, जीएसटी, उत्तरप्रदेश व गुजरात निवडणूका अशा घटनानी व्यापून गेलेले जुने वर्ष सम्पून बघता बघता नवे वर्ष येवून ठेपले देखील !
सरत्या वर्षाच्या शेवटी बाजाराने सर्व अनुकुल प्रतिकूल घटनाना पचवत नवी उन्ची गाठलेली आहे हे सर्व भारतीय गुन्तवणूकदारान्चे भाग्यच आहे.
मात्र साहजिकच आता पूढील वर्षीही बाजार असे भरभरून यश देणार का हा नेहमीचाच प्रश्न सर्वान्च्या मनात आहे.आपण शेअर्स खरेदी केले, त्यावर चान्गला फायदाही झालेला दिसत आहे. पण आता बाजार खुप महाग झालेला असताना आणि विशेषतः निफ्टी पी/ई २७ च्या आसपास असताना ते विकावेत का ? पण त्याच वेळी असेही वाटतेय कि देशाची आर्थिक प्रगती आत्ता कुठे सुरु होत आहे, रुपया सतत वधारत आहे, सरकारने घेतलेल्या निर्णयाची रिफॉर्म्सची फळे लवकरच दिसू लागणार आहेत, अशा परिस्थितीत MOTHER OF ALL BULL RUNS असे ज्याला मिडियामधुन सतत सम्बोधले जात आहे तो बुल रन तर आत्ता कुठे सुरु होणार आहे आणि त्याचा फायदा घ्यायचा तर बाजारात गुन्तवणूक कायम ठेवायला हवी असेही वाटत आहे. खरे ना ?
मग आपण आणखी किती वर्षे आपले शेअर्स होल्ड करायला हवे? १ वर्ष, दोन वर्षे कि तीन ? मला पण याचे नक्की उत्तर माहिती नाही. पण मला मनापासून काय वाटते ते मी आज सान्गणार आहे.
आपण सर्वानी WARREN BUFFET चे नाव ऐकलेच असेल. हे जगप्रसिद्ध आणि महान गुन्तवणूकदार म्हणतात कि त्यान्चा शेअर्स होल्ड करण्याचा काळ हा FOREVER आहे. म्हणजेच एकदा घेतलेले शेअर्स ते कायम धारण करतात. ते कधीच विकू नये असे त्यान्चे मत आहे. साहजिकच आहे कारण निवडून पारखून घेतलेल्या उत्तम कम्पन्याचे शेअर्स विकावे तरी कशासाठी ? पण या म्हणण्याचा असा शब्दशः अर्थ काढू नये असे माझे मत आहे. कारण त्यान्ची जी बर्कशायर हॅथवे ही कम्पनी आहे त्या कन्पनीचे १९९२ मधले होल्डीन्ग आणि २०१७ मधील होल्डीन्ग यात खुपच बदल झालेले दिसत आहेत. (नेटवरील माहितीवर आधारित) तेव्हा परिस्थितीनुसार आपल्या पोर्टफॉलिओमध्ये बदल करणे वा विक्री करणे हे आवश्यकच आहे. आणखी एक महत्वाचा मुद्दा म्हणजे आपल्यासारख्या सामान्य गुन्तवणूकदाराचे निवड कौशल्य आणि या वॉरेन बफे साहेबान्चे कौशल्य यात फरक तर असणारच ना ? ;-)
कम्पनीचा व तीच्या बिझीनेसचा आणि प्रॉफिटॅबिलिटीचा अभ्यास म्हणजेच फन्डामेन्टल स्टडी हा भाग महत्वाचा आहेच पण शेअरचे उन्चावलेले मूल्य किन्वा वॅल्युएशन हा सुद्धा एक कळीचा मुद्दा आहे हे विसरता कामा नये. बाजार नुसताच महाग आहे कि हा एक अती फुगलेला बबल आहे यात मतभेद असू शकतात. त्यामुळे बाजाराचा कडेलोट कधी होणार हे कुणालाच नक्की सान्गता येत नाही. मात्र एका बाबतीत सर्वान्चे एकमत आहे ते म्हणजे बाजारात OVERBOUGHT आणि OVERSOLD अशा दोन अवस्था आळीपाळीने येत असतात आणि त्या दरम्यान बाजाराला एकदातरी वास्तवाच्या जवळपास अशा किमतीला यावेच लागते. या वास्तवाच्या जवळपास येण्याच्या प्रक्रियेला MEAN REVERSION असे नाव आहे.साध्या भाषेत आपण याला बाजाराची खरी वा अतिशयोक्त नसलेली पातळी असे म्हणू शकतो. आणि सध्या तरी बाजार या वास्तव पातळीच्या बराच वर आहे हे सत्य कुणी नाकारणार नाही.
तेव्हा आज उद्या वा केव्हातरी बाजार कुठल्याही निमीत्ताने कोसळणार हे अतिशय साधे सरळ सत्य आहे. ताणलेला रबर जसा सोडुन दिल्यावर मूळ स्थितीला जातो तसा बाजार कधीतरी वास्तव पातळीला जाणारच आहे. आणि त्यानन्तर तो पुन्हा तीव्र मन्दीही दाखवणारच आहे. मात्र तो जेव्हा असा तळाला जाईल तेव्हा त्या स्वस्ताईचा फायदा घेण्यासाठी माझ्याकडे पैसा तयार असायला हवा. नाहीतर व्हायचे असे कि देशाच्या प्रगतीच्या मोहक चित्राने आणि 'मदर ऑफ ऑल बुल रन्स' वगैरे कल्पनामध्ये रमून बाजारात आपलीअधिकान्श रक्कम गुन्तवलेली असतानाच एक दिवस अचानक कडेलोटाचा उगवेल.
जर २००८ प्रमाणे तीव्र घसरण झाली तर पैसा बाहेर काढायचीही सन्धी मिळणार नाही. असे यापूर्वीही झालेले आहे आणि यापूढेही होणारच आहे.
तेव्हा पूढील नजिकच्या काळात येवू शकणा-या तीव्र मन्दीत स्वस्तात मिळणारया उत्तम कन्पन्याचे शेअर्स घेण्याची व भरघोस फायदा मिळवण्याची मोठी सन्धी साधायची कि उरल्या सुरल्या तेजीच्या आशेने आणखी थोड्याशा फायद्यासाठी वाट पहात रहायचे हे ठरवावेच लागेल.
माझ्या मते तरी आता लहान सहान प्राण्यान्ची शिकार करण्यात आपल्या बन्दूकीच्या गोळ्या दवडण्यापेक्षा जेव्हा कधी पुढ्यात मोठा ढाण्या वाघ येइल तेव्हा माझ्याकडील बन्दूक भरलेली असणे जास्त महत्वाचे!.
तात्पर्य हे कि आपलयाकडील बहुतान्श शअर्सची विक्री करुन व थोड्या प्रमाणात शेअर्समधे गुन्तवणूक ठेवून योग्य सन्धीची वाट बघावी. शेअर्स विक्रीतून आलेली रक्कम अन्य सुरक्षीत योजनेत गुन्तवून आपली बन्दूक भरलेली ठेवा.
सन्धी कुठल्याही रुपात येइल- कधी नॉर्थ कोरियाच्या तर कधी देशी बॅन्कान्च्या बुडीत कर्ज प्रकरणाच्या !
खरे ना ?
